بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی هوش مصنوعی در سال 2025

مقدمه

اگر دنبال آخرین آمارها و داده‌ها از دنیای برنامه‌نویسی و فناوری هستید حتما به سایت Stack Overflow سر بزنید؛ در این سایت برنامه‌نویس‌ها و توسعه‌دهنده‌ها از سراسر دنیا به نظرسنجی‌های مختلف در مورد زبان‌های برنامه‌نویسی، الگوریتم‌ها، ساختار داده‌ها و سایر موضوعات مرتبط با برنامه‌نویسی پاسخ می‌دهند. 

نظرسنجی‌های این سایت در سال 2024 نشان داده بیشتر از 70 درصد برنامه‌نویس‌ها معتقدند که یادگیری زبان‌ها و فناوری‌های جدید برای پیشرفت شغلی آن‌ها ضروری است. پس اگر شما هم مثل همین هفتاد درصد فکر می‌کنید و به دنبال به‌روزرسانی دانش و اطلاعات خودتان از زبان‌های برنامه‌نویسی هستید، در این یادداشت همراه ما باشید تا به شما بگوییم که بهترین زبان های برنامه نویسی هوش مصنوعی در سال 2025 چه زبان‌هایی هستند.

زبان های برنامه نویسی محبوب سال 2025

برای اینکه بدانیم زبان های برنامه نویسی محبوب سال 2025 چه زبان‌هایی هستند، بهتر است چند معیار محبوبیت، تقاضای شغلی، چندمنظوره بودن، پشتیبانی جامعه و روندهای آینده را در نظر بگیریم. با توجه به این معیارها و با توجه به نظرسنجی توسعه‌دهندگان Stack Overflow 2024، گزارش Octoverse GitHub 2024، شاخص TIOBE و وب‌سایت‌های استخدام مانند Indeed و Glassdoor می‌توان این 10 زبان برنامه نویسی را به عنوان محبوب‌ترین زبان‌های سال 2025 نام برد.

پایتون، جاوا اسکریپت، جاوا، ++C، #C، Go (Golang)، Rust، TypeScript، Swift ، 10. Kotlin. اما برای اینکه بدانید از میان زبان های برنامه نویسی محبوب سال 2025 کدام یک بیشتر در حوزه هوش مصنوعی استفاده شده است، در ادامه همراه ما باشید.

معرفی زبان‌های برنامه‌نویسی جدیدی که در سال ۲۰۲۵ محبوب شده‌اند

در سال ۲۰۲۵، با پیشرفت سریع تکنولوژی و افزایش استفاده از مدل‌های زبانی و یادگیری ماشین، چند زبان برنامه‌نویسی جدید توانسته‌اند توجه توسعه‌دهندگان را به خود جلب کنند. یکی از این زبان‌ها Mojo است؛ زبانی که توسط تیمی از متخصصان سابق Google طراحی شده و هدف آن ترکیب سادگی Python با کارایی زبان‌هایی مانند C++ است. Mojo با پشتیبانی از کامپایل به کد بومی، برای پروژه‌های یادگیری ماشین و هوش مصنوعی بهینه‌سازی شده و سرعت فوق‌العاده‌ای ارائه می‌دهد.

از سوی دیگر، Rust نیز همچنان در حال رشد است و به دلیل ایمنی حافظه، عملکرد بالا و سازگاری با سیستم‌های توزیع‌شده، در حوزه‌هایی مانند توسعه مدل‌های زبانی و رباتیک مورد توجه قرار گرفته است. همچنین، زبان Julia با تمرکز بر محاسبات علمی و داده‌محور، در بسیاری از پروژه‌های هوش مصنوعی و تحلیل داده‌های حجیم مورد استفاده قرار می‌گیرد.این زبان‌های جدید و نوظهور به همراه زبان‌های جاافتاده‌ای مثل Python و JavaScript، آینده برنامه‌نویسی در حوزه AI را رقم می‌زنند.

مقایسه زبان‌های مهم برنامه‌ نویسی

خوب می‌دانید که زبان‌های برنامه‌نویسی متنوعی وجود دارند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خودشان را دارند. هر زبانی را بهر یک کاری ساختند! پس اول از همه، شما باید هدف خودتان را از انتخاب زبان مورد نظرتان مشخص کنید. در حوزه هوش مصنوعی زبان‌‎هایی مانند پایتون، جاوا و سی پلاس پلاس از محبوب‌ترین‌ها هستند. پایتون به خاطر سادگی و وجود کتابخانه های متنوع در این زمینه بسیار پرکاربرد است.

 جاوا به خاطر قابلیت‌های مقیاس‌پذیری و امنیت در پیاده‌سازی پروژه‌های بزرگ و توسعه نرم‌ افزار اهمیت پیدا می‌کند و سی پلاس پلاس نیز به خاطر سرعت بالایی اجرایی در پروژه‌های پیچیده نظیر رباتیک و سیستم‌های خودران کاربرد دارد. اگر می‌خواهید بهترین زبان های برنامه نویسی هوش مصنوعی را برای خودتان انتخاب کنید با ما همراه باشید تا به صورت دقیق آن‌ها را توضیح دهیم.

جدول مقایسه زبان‌های برنامه‌نویسی برای هوش مصنوعی (۲۰۲۵)

برای انتخاب زبان برنامه‌نویسی مناسب در حوزه هوش مصنوعی، توجه به عواملی مانند سادگی یادگیری، سرعت اجرا، میزان محبوبیت و پشتیبانی از کتابخانه‌ها بسیار مهم است. در جدول زیر، مقایسه‌ای بین چند زبان پرکاربرد در سال ۲۰۲۵ انجام شده تا تصمیم‌گیری برای شروع یا ادامه مسیر برنامه‌نویسی در AI برای شما آسان‌تر شود.

مراحل یادگیری زبان‌ های برتر برنامه نویسی

یادگیری زبان های برنامه نویسی برای هوش مصنوعی نیازمند طی مقدمات خاصی است. مقدماتی که شاید چندان هم به دنیای فناوری مربوط نباشد بلکه در آن جا باید از ذهن تحلیلی و استراتژیک خودتان استفاده کنید. اول اینکه، زبان برنامه نویسی را باید بر اساس اهداف شغلی و پروژه‌های مورد نظر خودتان انتخاب کنید. می‌خواهید برای سازمان‌های بزرگ و روی نرم افزارهای پیچیده کار کنید؟ پس زبان خوبی است. 

می‌خواهید وارد صنعت بازی سازی شوید پس زبان برای شما ایده آل است. بعد از اینکه اهداف خودتان را مشخص کردید به درجه سختی و آسانی و مدت زمانی که باید برای یادگیری زبان مورد نظر خودتان بگذارید فکر کنید؛ مثلا یادگیری زبان پایتون ساده‌تر از زبان‌های دیگر است و احتمالا در مدت زمان کوتاهی بتوانید آن را یاد بگیرید. اما زبان سی پلاس پلاس به دلیل دشواری و طولانی بودن آن نیاز به صرف زمان بیشتری دارد. 

بیشتر بخوانید: مدل زبانی بزرگ (LLM) چیست؟

بعد از توجه به زمان و سهولت یادگیری، حالا باید مفاهیم پایه‌‌ای زبان های برنامه نویسی هوش مصنوعی را یاد بگیرید. برای مثال، مبانی سینتکس، متغیرها و توابع و سپس آشنایی با کتابخانه ها و فریمورک های مختلف. بعد از همه این‌ها، دست به کار شوید و حتما یک پروژه به صورت عملی بردارید، بهترین راه برای یادگیری زبان های برنامه نویسی AI تمرین عملی است که شامل نوشتن کدها و پروژه‌های کوچک می‌شود. در نهایت شما می‌توانید با پیاده‌سازی پروژه‌های واقعی و یادگیری مفاهیم پیشرفته‌تر، تسلط بیشتری بر زبان مورد نظرتان به دست بیاورید.

معیارهای انتخاب زبان های برنامه نویسی هوش مصنوعی

برای انتخاب بهترین زبان های برنامه نویسی هوش مصنوعی باید به چند معیار کلیدی نظیر سادگی، عملکرد و کتابخانه و ابزارهای پشتیبانی و نهایت پشتیبانی جامعه برنامه‌نویسان توجه کرد. اگر شما در ابتدای مسیر یادگیری زبان های برنامه نویسی هستید، بهتر است از زبان‌های ساده تر شروع کنید، معمولا زبان های ساده ای مثل پایتون به دلیل سینتکس ساده و خوانا  بودن؛ گزینه‌ای عالی برای مبتدیان هستند. به عنوان مثال یک الگوریتم ساده یادگیری ماشین با استفاده از کتابخانه Scikit-learn در پایتون تنها با چند خط کد نوشته می‌شود.

معیار دوم شما می‌تواند عملکرد زبان باشد که بر اساس سرعت پردازش و مدیریت حافظه ارزیابی می‌شود. مثلا زبان سی پلاس پلاس در پروژه‌های هوش مصنوعی که نیاز به سرعت پردازش بالایی دارند انتخاب می‌شود؛ این زبان در پیاده‌سازی شبکه‌های عصبی که نیاز به بهینه‌سازی شدید دارند هم کاربرد دارد، زیرا عملکرد خوبی در مدیریت حافظه و پردازش سریع دارد.

معیار بعدی شما باید کتابخانه‌ها و ابزارهای پشتیبانی باشد. در پروژه‌های مختلف هوش مصنوعی زبان‌هایی که کتابخانه‌های قوی و مفیدی دارند؛ به تسهیل توسعه کمک می‌کنند. مثلا می‌توان گفت زبان پایتون بیشترین و مفیدترین کتابخانه‌ها را برای توسعه‌ هوش مصنوعی و یادگیری ماشین دارد.

در نهایت شما باید به پشتیبانی جامعه هم فکر کنید. خوبی زبان‌هایی که پشتیبانی مناسبی دارند این است که هر جای پروژه که با مشکلی بر بخورید؛ احتمال زیادی وجود دارد که پاسخ آن را در انجمن‌های آنلاین یا مستندات موجود پیدا کنید. مثلا زبان جاوا به دلیل تاریخچه طولانی و استفاده گسترده یک جامعه فعال و بزرگ دارد و خیالتان را از بابت رفع مشکلات راحت می‌کند.

معرفی زبان های برنامه نویسی و کاربرد آن ها

پایتون

پایتون یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی است که در عین قدرتمند بودن محبوب، پرکاربرد و ساده است و به دلیل همین ویژگی سادگی و خوانایی گزینه مناسبی برای مبتدیان و تازه‌کاران برنامه‌نویسی است.

پایتون به عنوان معتبرترین و انعطاف‌پذیرین زبان برنامه نویسی هوش مصنوعی شناخته می‌شود؛ به طوری که هفتاد درصد پروژه‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین از آن استفاده می‌کنند. پایتون را می‌توان یکی از بهترین زبان های برنامه نویسی هوش مصنوعی دانست؛ زیرا که کتابخانه‌های قدرتمندی در حوزه AI و یادگیری ماشین دارد. علاوه بر این، از پایتون می‌توان در حوزه پردازش داده و داده‌کاوی که یکی از شاخه‌های مهم هوش مصنوعی است، استفاده کرد. زیرا این زبان دارای فریمورک های قوی مانند  Pandas و NumPy برای پردازش و تحلیل داده‌های بزرگ است.

جاوا اسکریپت

جاوا اسکریپت یکی از زبان های برنامه نویسی است که بیشتر برای برنامه‌های تعاملی تحت وب استفاده می‌شود و به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا وبسایت‌ها و اپلیکیشن‌های تعاملی بسازند. به همین دلیل هم می‌تواند بهترین انتخاب برای توسعه برنامه‌های هوش مصنوعی تعاملی و تحت وب باشد. از این زبان برنامه نویسی می‌توان برای توسعه برنامه‌های هوش مصنوعی مانند دستیارهای مجازی و چت‌بات‌های هوشمند استفاده کرد و همچنین با استفاده از رابط‌های برنامه‌نویسی یا همان API ها خدمات و قابلیت‌های هوش مصنوعی را به برنامه‌های وب اضافه کنند.

زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت با ارائه فریمورک‌هایی مانند TensorFlow.js، Brain.js و ConvNetJS، به برنامه‌نویس‌ها این اجازه را می‌دهد که از قابلیت‌های یادگیری ماشین در پروژه‌های وب استفاده کنند، زیرا این چارچوب‌ها امکان آموزش و استفاده از مدل‌های یادگیری ماشین را مستقیما در پروژه‌های وب فراهم می‎کنند.

نمودار زیر محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی، اسکریپت‌نویسی و زبان‌های نشانه‌گذاری را بر اساس نظرسنجی توسعه‌دهندگان Stack Overflow در سال 2024 نشان می‌دهد. طبق این نمودار جاوا اسکریپت با 62.3% در صدر محبوب‌ترین زبان‌ها قرار دارد.

جاوا

جاوا را می‌توان از همان شعار معروفش که نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری این زبان در اجرا روی پلتفرم‌های مختلف است شناخت «یک بار بنویس، همه جا اجرا کن!»  جاوا زبان مناسبی برای توسعه برنامه‌های سازمانی و اپلیکیشن‌های اندروید است.

جاوا معمولا نیاز به کد طولانی‌تر نسبت به پایتون دارد و همچنین جامعه کاربری کمتری نسبت به این زبان برنامه‌نویسی دارد؛ اما توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی اغلب به خاطر حذف خودکار داده‌های بی‌استفاده، امنیت و قابلیت نگهداری، از آن استفاده می‌کنند. جاوا با ویژگی‌هایی نظیر مستقل بودن از سیستم عامل و مقیاس‌پذیری شناخته می‌شود  و به همین دلیل چارچوب مطمئنی برای توسعه برنامه‌های سازمانی هوش مصنوعی است؛ چرا که این مزیت را دارد که می‌توان کد را یک بار نوشت و همه جا اجرا کرد.

کتابخانه‌های کاربردی مانند JUnit و Apache Commons، امکان توسعه سریع و کارآمد برنامه‌ها را فراهم می‌کند. این زبان قدرتمند در حوزه‌های پیشرفته‌ای مانند شبیه‌سازی و روباتیک کاربرد دارد. زیرا به کمک افزونه‌های تخصصی مانند RTSJ، توسعه‌دهندگان می‌توانند سیستم‌های بلادرنگ پیچیده‌ای مانند ربات‌ها را طراحی و پیاده‌سازی کنند.

قدیمی و پر قدرت مانند سی و سی پلاس پلاس

سی و سی‌پلاس‌پلاس از قدیمی‌ترین و در عین حال قدرتمندترین زبان‌های برنامه‌نویسی هستند که کامپایلرهای بسیار کارآمدی دارند و همچنان در صنعت نرم‌افزار نقش کلیدی دارند. این زبان‌ها پایه و اساس بسیاری از نرم‌افزارها و سیستم‌های حیاتی امروزی هستند. از سیستم‌عامل‌ها گرفته تا مرورگرهای وب، همگی با سی و سی پلاس پلاس توسعه یافته‌اند. این زبان‌ها به خاطر سرعت و کنترل بالایشان، در سیستم‌های پیچیده و حساس کاربرد فراوانی دارند.

مهمترین ویژگی این زبان‌ها سرعت اجرای بالا و کنترل دقیق روی منابع سیستم است. به همین دلیل در صنعت بازی‌سازی که نیاز به پردازش‌های پیچیده و سریع دارد، بسیار پرکاربرد هستند. پیش‌بینی می‌شود با رشد صنعت بازی در سال ۲۰۲۵، این زبان‌ها همچنان گزینه اصلی برای توسعه بازی‌های پیچیده و پرطرفدار باشند.

بیشتر بخوانید: پردازش گفتار چیست؟

در صنعت بازی‌سازی، سی‌پلاس‌پلاس به عنوان قهرمان کارایی بالا شناخته می‌شود. این زبان نه تنها در توسعه بازی‌ها، بلکه در سیستم‌های مالی و سیستم‌های جاسازی شده نیز حرف اول را می‌زند. پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۵ با توجه به رشد مداوم صنعت بازی‌سازی، این زبان همچنان گزینه اصلی برای پروژه‌های حساس و سنگین باشد.

سی پلاس پلاس و هوش مصنوعی

در حوزه هوش مصنوعی، سی و سی‌پلاس‌پلاس به دلیل کارایی بالا و کنترل دقیق روی حافظه و پردازنده، برای پیاده‌سازی الگوریتم‌های پیچیده یادگیری ماشین بسیار مناسب هستند. حدود ده درصد پروژه‌های هوش مصنوعی از این زبان‌ها استفاده می‌کنند و برای کاربردهایی مانند خودروهای خودران که نیاز به پردازش بلادرنگ دارند، انتخاب مناسبی هستند. البته باید توجه داشت که یادگیری این زبان‌ها نسبت به زبان‌های مدرن‌تر دشوارتر است و نیاز به صرف زمان و تمرین بیشتری دارد.
در حوزه هوش مصنوعی، سی‌پلاس‌پلاس برتری‌های قابل توجهی دارد. اگرچه کد نویسی در این زبان معمولا پنج برابر طولانی‌تر از پایتون است، اما سرعت اجرا و کارایی بالای کامپایلر آن، این زبان را برای برنامه‌های پیچیده هوش مصنوعی که نیاز به منابع زیادی دارند، بسیار مناسب می‌سازد. حدود ده درصد پروژه‌های هوش مصنوعی از سی‌پلاس‌پلاس استفاده می‌کنند. این زبان به خاطر توانایی تعامل مستقیم با سخت‌افزار و کنترل دقیق حافظه، برای ساخت زیرساخت‌های هوش مصنوعی و کار با خودروهای خودران انتخاب عالی به شمار می‌رود.

Go یا Golang 

Go یا Golang یکی از زبان‌های مدرن برنامه‌نویسی است که توسط شرکت گوگل طراحی و توسعه داده شده است. این زبان به طور خاص برای ساخت برنامه‌های ابری و سیستم‌های توزیع شده طراحی شده و در این زمینه بسیار کارآمد است. یکی از مهمترین کاربردهای Go در حوزه ذخیره‌سازی فضای ابری است، جایی که قابلیت‌های این زبان به خوبی خود را نشان می‌دهد.

با توجه به روند رو به رشد استفاده از خدمات ابری و سیستم‌های توزیع شده در سازمان‌ها، بازار کار برای برنامه‌نویسان Go در حال گسترش است. این موضوع با پیش‌بینی Gartner مبنی بر استفاده ۸۰ درصدی سازمان‌ها از فناوری‌های نوین تا سال ۲۰۲۶ همخوانی دارد.

یک مزیت مهم Go نسبت به برخی زبان‌های دیگر، زمان یادگیری متوسط آن است. این زبان طوری طراحی شده که برنامه‌نویسان بتوانند در مدت زمان معقولی بر آن مسلط شوند و شروع به توسعه برنامه‌های کاربردی کنند. همین ویژگی، Go را به گزینه‌ای جذاب برای توسعه‌دهندگانی تبدیل کرده که می‌خواهند وارد حوزه برنامه‌نویسی ابری شوند.

با توجه به افزایش استفاده از هوش مصنوعی و خدمات ابری در سازمان‌ها، می‌توان انتظار داشت که Go در سال ۲۰۲۵ یکی از زبان‌های کلیدی در توسعه زیرساخت‌های نرم‌افزاری مدرن باشد.

جمع‌بندی

در این یادداشت سعی کردیم بهترین زبان های برنامه نویسی هوش مصنوعی را به شما معرفی کنیم. اما در نهایت انتخاب زبان برنامه نویسی مناسب برای پروژه‌های هوش مصنوعی و توسعه نرم‌افزارهای مختلف بر عهده‌ خود شماست.

مهمترین نکته این است که هنگام تصمیم‌گیری به هدف پروژه، تخصص تیم، مقیاس پروژه و منابع در دسترس خودتان توجه کنید به یاد داشته باشید که در دنیایی با تغییرات پرسرعت هوش مصنوعی، یادگیری مداوم و آشنایی با ابزارها و فناوری‌های جدید، کلید موفقیت در این حوزه است.

سؤالات متداول درباره زبان‌های برنامه‌نویسی هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۵

۱. کدام زبان برنامه‌نویسی برای شروع یادگیری هوش مصنوعی مناسب‌تر است؟

🔸 اگر مبتدی هستید، Python بهترین گزینه است. سادگی سینتکس، وجود منابع آموزشی فراوان و کتابخانه‌های قدرتمند مانند TensorFlow و Scikit-learn آن را به محبوب‌ترین زبان برای یادگیری AI تبدیل کرده است.

۲. آیا لازم است چند زبان برنامه‌نویسی بلد باشیم؟

🔸 خیر، در ابتدا یادگیری یک زبان مثل Python کفایت می‌کند. اما با پیشرفت در مسیر حرفه‌ای، یادگیری زبان‌هایی مانند R (برای تحلیل آماری) یا Rust (برای پروژه‌های بهینه‌سازی‌شده) می‌تواند مفید باشد.

۳. آیا زبان‌های جدید مانند Mojo آینده خوبی دارند؟

🔸 بله، زبان‌هایی مثل Mojo پتانسیل بالایی دارند و اگرچه هنوز جامعه کاربران کوچکی دارند، اما با رشد سریع هوش مصنوعی، این زبان‌ها می‌توانند در آینده بسیار پرکاربرد شوند.